PRACA ORYGINALNA
Polska wersja kwestionariusza do mierzenia stresu pourazowego PTSD-8 w badaniach czterech grup zawodów medycznych
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Zielonogórski / University of Zielona Gora, Zielona Góra, Poland (Katedra Humanizacji Medycyny i Seksuologii, Collegium Medicum / Department of Humanization of Medicine and Sexology,
Collegium Medicum)
2
Uniwersytet Warszawski / Warsaw University, Warsaw, Poland (Ośrodek Badań nad Migracjami / Centre of Migration Research)
3
Uniwersytet Warszawski / Warsaw University, Warsaw, Poland (Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Seksuologii, Wydział Pedagogiczny / Department of Biomedical Developmental Basis
and Sexology, Faculty of Pedagogy)
Data publikacji online: 20-02-2024
Autor do korespondencji
Joanna Mazur
Uniwersytet Zielonogórski, Katedra Humanizacji
Medycyny i Seksuologii, Collegium Medicum, ul. Energetyków 2, 65-046 Zielona Góra
Med Pr Work Health Saf. 2024;75(1):45-56
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Istnieje wiele technik, które pozwalają diagnozować objawy stresu pourazowego (post-traumatic stress disorder – PTSD)
odpowiadające klasyfikacji zaburzeń psychicznych (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – DSM). Celem analiz
była ocena rzetelności i trafności teoretycznej polskiej wersji PTSD-8 oraz porównanie wyników uzyskanych w 4 grupach zawodowych
pracowników ochrony zdrowia (lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni i inne zawody). Materiał i metody: Kwestionariusz
PTSD-8 zawiera pytania na temat reakcji stresowych objawiających się intruzją (4 itemy), unikaniem (2 itemy) lub nadmiernym
pobudzeniem (2 itemy). Respondenci byli pytani o reakcję na doświadczenia w związku z traumatycznymi przeżyciami związanymi
z pracą zawodową w czasie pandemii COVID-19. Ogólnopolskim badaniem ankietowym przeprowadzonym w 2022 r. objęto
2303 pracowników, z których 746 doznało traumatycznego zdarzenia i wypełniło kwestionariusz PTSD-8. Wyniki: Na podstawie
wyników konfirmacyjnej analizy czynnikowej (confirmatory factor analysis – CFA) wykazano, że dopuszczalny jest model 1-czynnikowy,
ale pod warunkiem modyfikacji przez skorelowanie błędów losowych przy wybranych zmiennych obserwowalnych. Rzetelność
tej skali okazała się bardzo dobra (Ω McDonalda = 0,890), a o dobrej jakości dopasowania ogólnego modelu CFA świadczą
następujące wskaźniki: CMIN/DF = 3,969, NFI = 0,982, RFI = 0,964, IFI = 0,986, TLI = 0,983 i RMSEA = 0,063. Najlepszymi własnościami
psychometrycznymi cechował się model oszacowany dla pielęgniarek. W badanej grupie (N = 2303) 16,76% respondentów
spełniało kryteria PTSD, co stanowi 52,74% osób, które doznały traumatycznego przeżycia związanego z pracą w czasie pandemii
COVID-19. Średni indeks PTSD-8 wynosił M±SD 20,01±5,55 pkt (zakres: 8–32 pkt) i był istotnie wyższy u kobiet niż u mężczyzn
oraz wyższy w przypadku pielęgniarek niż innych zawodów. Różnice między grupami zawodowymi były jednak istotne tylko dla
kobiet, a największe przy porównaniu lekarek i pielęgniarek. Wnioski: Przeprowadzone analizy potwierdzają zasadność dalszego
wdrażania w Polsce kwestionariusza PTSD-8 zarówno jako narzędzia wspomagającego wczesną diagnostykę PTSD, jak i do badania
nasilenia tego zespołu, jego uwarunkowań i skutków zdrowotnych. Med Pr Work Health Saf. 2024;75(1):45–56