PRACA ORYGINALNA
Metoda oznaczania tetrachlorometanu, trichloroetenu, 1,1,2-trichloroetanu i tetrachloroetenu w powietrzu na stanowiskach pracy
Więcej
Ukryj
1
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy / Central Institute for Labour Protection – National Research Institute, Warsaw, Poland (Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych / Department of Chemical, Aerosol and Biological Hazards)
Data publikacji online: 01-03-2023
Autor do korespondencji
Joanna Kowalska
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Med Pr Work Health Saf. 2023;74(1):53-62
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Substancje chemiczne z grupy chlorowcopochodnych węglowodorów alifatycznych znajdują zastosowanie w przemyśle, m.in. jako półprodukty w syntezach, środki pomocnicze i rozpuszczalniki w procesach odtłuszczania, oraz w badaniach laboratoryjnych. Ze względu na szkodliwe działanie na zdrowie człowieka i środowisko ich stosowanie jest często objęte zakazami i ograniczone do niektórych zastosowań przemysłowych. Materiał i metody: Jako próbnik do pobierania próbek powietrza użyto rurki pochłaniającej zawierającej 2 warstwy (100/50 mg) węgla aktywnego na bazie łupin orzecha kokosowego. Do oznaczenia wybrano technikę chromatografii gazowej ze spektrometrią mas z zastosowaniem kolumny HP-5MS (30 m × 0,25 mm × 0,25 μm), programowanego przyrostu temperatury pieca 40–250°C i trybu monitorowania wybranych jonów. Wyniki: Ustalone warunki chromatograficzne umożliwiają jednoczesne oznaczenie tetrachlorometanu, trichloroetenu, 1,1,2-trichloroetanu i tetrachloroetenu w zakresie stężeń 2–100 μg/ml. Uzyskane średnie współczynniki desorpcji wyniosły 0,97 dla tetrachlorometanu oraz po 0,96 dla trichloroetenu, 1,1,2-trichloroetanu i tetrachloroetenu. Wnioski: Wyliczenie stężeń substancji w analizowanym powietrzu wymaga wyznaczenia ilości substancji zatrzymanych przez rurkę pochłaniającą, współczynnika desorpcji i objętości próbki powietrza. Odpowiednie rozcieńczenie ekstraktu pozwala oznaczyć tetrachlorometan, trichloroeten, 1,1,2-trichloroetan i tetrachloroeten w zakresie odpowiadającym 0,1–2-krotności najwyższych dopuszczalnych stężeń w powietrzu na stanowisku pracy. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska. Med. Pr. 2023;74(1):53–62