Oszacowanie oczekiwanego poziomu ryzyka raka związanego z narażeniem zawodowym na substancje chemiczne jest niezwykle istotne, ponieważ stanowi podstawę właściwej i bezpiecznej organizacji pracy w przedsiębiorstwie, pozwala przełożyć wiedzę pochodzącą z badań naukowych na regulacje prawne, co umożliwia podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych i optymalizuje ochronę zdrowia pracowników. W artykule omówiono różne metody szacowania ryzyka występowania nowotworów wynikających z narażenia na substancje rakotwórcze w miejscach pracy. Dokonano analizy, podsumowania i syntezy piśmiennictwa, na podstawie których wybrano 7 metod szacowania ryzyka raka wykorzystujących zarówno cechy lub zmienne używane do opisu danych, tzw. deskryptory, jak i inne techniki modelowania oparte na danych liczbowych, które są mierzone podczas obserwacji, oraz podejścia wykorzystujące sztuczną inteligencję. Decyzja o wyborze tych konkretnych metod wynikała z ich reprezentatywności dla różnych strategii szacowania ryzyka, co umożliwiło ich kompleksową analizę oraz porównanie ich mocnych i słabych stron. Wykazano, że nie ma uniwersalnej, najlepszej metody szacowania ryzyka, a jej wybór zależy głównie od dostępnych danych z badań eksperymentalnych na zwierzętach. Kluczowe znaczenie ma uwzględnienie specyfiki badania, obejmującej gatunek i liczbę zwierząt, drogę podania, czas trwania eksperymentu, częstość występowania spontanicznych nowotworów oraz właściwy wybór rodzaju nowotworu potencjalnie występującego u ludzi, co zapewnia pewność statystyczną. Istnieje potrzeba ciągłego doskonalenia i harmonizacji metod oceny ryzyka oraz uwzględnienia najnowszych badań naukowych, aby efektywnie zarządzać ryzykiem zdrowotnym związanym z ekspozycją na substancje rakotwórcze w miejscu pracy. Med Pr Work Health Saf. 2025;76(1)