Wstęp: Pomimo że w Polsce w produkcji nie stosuje się już azbestu, wciąż odnotowywane są nowe przypadki chorób azbestozależnych wśród pracowników narażonych w przeszłości na pył azbestu. Sytuacja ta jest związana ze specyfiką biologicznego działania tego minerału: następstwa zdrowotne ekspozycji na azbest mogą się ujawniać nie tylko podczas trwania narażenia, ale także wiele lat po nim. Celem analizy była ocena występowania chorób uznanych za zawodowe u osób narażonych na pył azbestu, które zgłosiły się na badania lekarskie w ramach ogólnopolskiego programu Amiantus. Materiał i metody: Materiał badawczy stanowiły karty badania programu wypełniane przez lekarzy przeprowadzających badania, jak również wyniki odczytu zdjęć radiologicznych płuc zapisane na formularzu Międzynarodowego Biura Pracy (International Labour Organization − ILO). Analizą objęto 8049 osób, w tym 37% kobiet przebadanych w latach 2000−2017. Wyniki: W badanej grupie byłych pracowników zakładów przetwórstwa azbestu chorobę zawodową stwierdzono u 1993 osób (25%), w tym u 584 kobiet (19%). Najczęstszą chorobą zawodową była pylica azbestowa (76% schorzeń zawodowych) oraz choroby opłucnej (17%). Nowotwory złośliwe stanowiły 7% przypadków w tej grupie. Analiza wykazała wzrost częstości występowania chorób układu oddechowego wraz z wiekiem badanych, ich stażem pracy w zakładach przetwórstwa azbestu, jak również ze zwiększaniem się skumulowanego wskaźnika narażenia. Ocena radiogramów klatki piersiowej wykazała zmiany radiologiczne wśród 75% badanych, przy czym zmiany upoważniające do rozpoznania azbestozy zgodnie z obowiązującymi w Polsce kryteriami wystąpiły u 23% badanych osób. Przyjęcie kryteriów międzynarodowych zwiększyłoby częstość występowania azbestozy jako choroby zawodowej o 19% w badanej grupie. Wnioski: Wzrost odsetka osób ze stwierdzoną chorobą zawodową świadczy o pogarszającej się kondycji zdrowotnej pracowników objętych badaniami, jak również o dobrej wykrywalności schorzeń azbestozależnych w ramach opieki nad pracownikami narażonymi w przeszłości na pył azbestu. Wyniki analizy wskazują na konieczność podjęcia w Polsce dyskusji nad wdrożeniem międzynarodowych kryteriów rozpoznawania pylicy azbestowej. Med. Pr. 2019;70(6):723–731