PRACA ORYGINALNA
System wartości polskich kierowców a bezpieczeństwo na drodze. Raport z badań
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego / Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz, Poland
(Wydział Psychologii / Faculty of Psychology)
Data publikacji online: 30-01-2020
Autor do korespondencji
Paulina Michalska
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Psychologii, ul. Staffa 1, 85-867 Bydgoszcz
Med Pr Work Health Saf. 2020;71(2):137-52
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Celem głównym badań było opisanie hierarchii wartości kierowców ze szczególnym uwzględnieniem wartości istotnych
z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze, czyli bezpieczeństwa osobistego, społecznego oraz pokory i przystosowania do reguł,
a także relacji między nimi a liczbą wypadków i kolizji, w których uczestniczyli. Celem dodatkowym było określenie znaczenia
zmiennych socjometrycznych (wieku, płci, stażu w kierowaniu pojazdem, wykształcenia, pozostawania w związku, liczby dzieci) dla
hierarchii wartości kierowców. Materiał i metody: Zastosowano Portretowy kwestionariusz wartości (Portrait Value Questionnaire)
autorstwa Schwartza, w polskiej adaptacji Cieciucha. Badania przeprowadzono w grupie 704 kierowców (356 kobiet i 348 mężczyzn;
w wieku 18–77 lat), z których 303 w drugim etapie badań pytano o liczbę wypadków oraz kolizji, w których brali udział lub
które spowodowali. Wyniki: Badani kierowcy w znacznym stopniu cenili życzliwość i bezpieczeństwo, nad wartością dyscypliny
przeważała jednak potrzeba samostanowienia, zwłaszcza u mężczyzn i młodych kierowców. Liczba wypadków i kolizji okazała się
istotna dla wartościowania bezpieczeństwa w kontekście społecznym, przy czym obserwowana współzależność mogła być dwukierunkowa.
Spośród zmiennych kontrolowanych dla hierarchii wartości szczególne znaczenie miały wiek i płeć kierowców. Wnioski: Hierarchia wartości badanych kierowców wskazuje na cenienie w znacznym stopniu życzliwości i bezpieczeństwa, nad wartością
dyscypliny (pokora, poszanowanie reguł) przeważa jednak potrzeba samostanowienia (kierowanie sobą w działaniu), zwłaszcza
u mężczyzn i młodych kierowców. Głównym ograniczeniem badań był sposób gromadzenia danych wyłącznie na podstawie samoopisu
– z tego powodu uzyskane wyniki mogą być obciążone potrzebą aprobaty społecznej. Med. Pr. 2020;71(2):137–152