PRACA ORYGINALNA
Rola narzędzia w pomiarze negatywnych skutków pracoholizmu
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Łódzki / University of Łódź, Łódź, Poland (Wydział Nauk o Wychowaniu, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Zdrowia / Faculty of Educational Sciences, Institute of Psychology, Department of Health Psychology)
2
Uniwersytet Łódzki / University of Łódź, Łódź, Poland (Wydział Nauk o Wychowaniu, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Pracy i Doradztwa Zawodowego / Faculty of Educational Sciences, Institute of Psychology, Department of Occupational and Counseling Psychology)
Autor do korespondencji
Jan Chodkiewicz
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu,
Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Zdrowia, ul. Smugowa 10/12, 91-433 Łódź
Med Pr Work Health Saf. 2016;67(4):467-76
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Analizy dotyczące negatywnych następstw pracoholizmu są niejednoznaczne, a badania dotychczas prowadzono z użyciem
różnych narzędzi pomiaru. Celem niniejszych badań była więc odpowiedź na pytanie o zależność pracoholizmu mierzonego różnymi
narzędziami od stanu zdrowia psychicznego, stresu odczuwanego w życiu i w pracy, negatywnego afektu i konfliktu na linii
praca–życie rodzinne. Materiał i metody: Badaniom poddano 178 osób (71 mężczyzn, 107 kobiet) w wieku 23–66 lat, pracujących
od co najmniej 4 lat. Do badania pracoholizmu zastosowano 4 narzędzia, bazujące na odmiennych konceptualizacjach tego konstruktu:
Work-Bat (Workaholism Battery) Spence i Robbins, Kwestionariusz do Pomiaru Uzależnienia od Pracy (Work Addiction
Risk Test – WART) Robinsona, Skalę Pracoholizmu jako Tendencji Behawioralnej (Scale of Workaholism as Behavioral Tendencies
– SWBT) Mudracka i Naughton oraz Skalę Zaabsorbowania Pracą (The Scale of Being Absorbed by Work – SZAP) Golińskiej.
Do pomiaru możliwych negatywnych następstw zastosowano: 28-pytaniowy Kwestionariusz Ogólnego Stanu Zdrowia (General
Health Questionnaire-28 – GHQ-28) Goldberga, Skalę do Badania Konfliktu Praca–Rodzina (P–R) i Rodzina–Praca (R–P) (Scale of
Work–Family/Family–Work Conflict – WFC/FWC) Netemeyera i wsp., Skalę Spostrzeganego Stresu (Perceived Stress Scale – PSS)
Cohena i wsp., Krótką Skalę do Mierzenia Stresu w Pracy (Brief Scale of Vocational Stress – BSVS) Stantona i wsp. oraz Skalę Nastroju
(Mood Scale) Wojciszke i Baryły. Wyniki: W przeprowadzonych badaniach najsilniejszy związek pracoholizmu z jego negatywnymi
następstwami dla funkcjonowania jednostki zaobserwowano w przypadku zastosowania 2 metod diagnostycznych – WART
i SZAP w adaptacji Golińskiej. Pozostałe narzędzia diagnostyczne (Work-Bat i SWBT) wykazują bardzo słaby i na ogół nieistotny
związek z wybranymi aspektami funkcjonowania jednostki, co wskazuje, że wyniki uzyskane z ich zastosowaniem nie pozwalają na
przewidywanie negatywnych następstw pracoholizmu. Wnioski: Zastosowana metoda pomiaru pracoholizmu zdaje się być kluczowa
w predykcji jego potencjalnych skutków – różne konceptualizacje zjawiska prowadzą do uzyskania zróżnicowanych wyników, co
ma istotne znaczenie dla badaczy i praktyków zajmujących się zagadnieniem pracoholizmu. Istnieje potrzeba dalszych prac nad konceptualizacją
i operacjonalizacją pojęcia pracoholizmu. Med. Pr. 2016;67(4):467–476