Czwartorzędowe związki amoniowe (quaternary ammonium compounds – QACs) należą do organicznych związków jonowych o unikalnych właściwościach surfaktantów i środków odkażających. Coraz szersze zastosowanie QACs w środowisku pracy, a także poza nim, niesie ze sobą nowe zagrożenia zdrowotne dla osób eksponowanych i służby medycyny pracy. W artykule przedstawiono wyniki przeglądu piśmiennictwa na temat wpływu amin czwartorzędowych na organizm człowieka. QACs mogą działać drażniąco na skórę i błony śluzowe, a także mieć potencjał uczulający. Podejrzewa się, że poszczególne QACs mogą wykazywać krzyżową reaktywność immunologiczną między sobą oraz z innymi związkami chemicznymi o podobnej budowie, np. z lekami anestetycznymi. QACs mogą promować rozwój alergii w obrębie dróg oddechowych, jakkolwiek mechanizmy leżące u podstawy tego działania wymagają dalszych badań. Dotychczas opisano kilka przypadków astmy zawodowej wywołanej ekspozycją na QACs oraz udokumentowano ich udział w rozwoju kontaktowego zapalenia skóry. Nie wyklucza się także możliwości wywołania wstrząsu anafilaktycznego przez QACs. Med. Pr. 2014;65(5):675–682