Wstęp: Izocyjaniany stanowią grupę małocząsteczkowych silnie reaktywnych związków chemicznych szeroko stosowanych do produkcji tworzyw poliuretanowych. Uważa się, że zawodowe narażenie na te związki to jeden z głównych czynników powstawania astmy zawodowej i z tego względu istotne jest stałe monitorowanie ich stężeń w środowisku pracy. Celem pracy było wykonanie pomiarów stężeń metylenobis(fenyloizocyjanianu) (MDI; CAS 101-68-8), diizocyjanianu tolueno-2,4-diylu (2,4-TDI; CAS 584-84-9), diizocyjanianu tolueno-2,6-diylu (2,6-TDI; CAS 91-08-7), diizocyjanianuheksano-1,6-diylu (HDI; CAS 822-06-0) w środowisku pracy jako podstawy do oceny zawodowego narażenia na te związki. Materiał i metody: Oznaczenia stężeń wybranych izocyjanianów zostały przeprowadzone w 21 zakładach pracy podczas różnych procesów produkcyjnych. Pobrane próbki powietrza analizowano z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej (high-performance liquid chromatography – HPLC). Wyniki: Przedstawione wyniki są pierwszymi w Polsce ilościowymi danymi dotyczącymi zawodowego narażenia na izocyjaniany. Wynika z nich, że generalnie stężenia oznaczanych związków pozostają na niskim poziomie i nie przekraczają ustanowionych wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS). Przekroczenia wartości normatywnych stwierdzono jedynie w przypadku TDI podczas produkcji bloków pianki poliuretanowej. Wnioski: Wyniki wielu badań wskazują, że w przypadku niskich stężeń izocyjanianów w powietrzu (szczególnie słabo lotnego MDI) nie można wykluczyć możliwości wchłaniania tych związków przez skórę. Biorąc pod uwagę wszystkie niepewności związane z oceną zawodowego narażenia na izocyjaniany dokonywaną wyłącznie w oparciu o pomiary ich stężeń w powietrzu wydaje się, że jedynie jednoczesne stosowanie monitoringu środowiskowego i monitoringu biologicznego mogłoby pozwolić na wiarygodną ocenę narażenia zawodowego. Med. Pr. 2015;66(3):291–301