PRACA ORYGINALNA
Subiektywne odczucia wskazujące na występowanie choroby symulatorowej i zmęczenie po ekspozycji na rzeczywistość wirtualną
Więcej
Ukryj
1
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy / Central Institute for Labour Protection - National Research Institute, Warszawa, Poland
(Zakład Ergonomii / Department of Ergonomics)
Autor do korespondencji
Marzena Malińska
Zakład Ergonomii, Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Med Pr Work Health Saf. 2014;65(3):361-71
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp: Celem pracy była ocena występowania i nasilenia subiektywnych objawów wskazujących na występowanie choroby symulatorowej u osób bez skłonności do choroby lokomocyjnej, których zanurzenie w rzeczywistości wirtualnej (virtual reality - VR) polegało na oglądaniu godzinnego fragmentu filmu w wersji stereoskopowej (three-dimensional - 3D) i niestereoskopowej (two-dimensional - 2D) oraz uczestnictwie w godzinnym szkoleniu z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej, nazwanym sVR. Materiał i metody: W badaniach uczestniczyło 20 zdrowych młodych mężczyzn niemających skłonności do choroby lokomocyjnej. Subiektywne odczucia uczestników, wskazujące na występowanie objawów choroby symulatorowej, oceniano na podstawie kwestionariusza wypełnianego 3-krotnie po badaniu: bezpośrednio oraz 20 min i 24 godz. po nim. Do oceny zmęczenia i nastroju zastosowano skalę Grandjeana. Wyniki: Wszystkie z 8 analizowanych objawów zaobserwowano tylko bezpośrednio po sVR. Stopień ich nasilenia był większy niż po obejrzeniu filmu w obu wersjach - 2D i 3D. Stwierdzono istotny związek występowania bólu oczu z rodzajem ekspozycji 2D, 3D i sVR (Chi2(2) = 6,225; p ≤ 0,05) oraz związek wzmożonej potliwości po emisji filmu 3D i sVR (Chi2(1) = 9,173; p ≤ 0,01). Niektóre objawy obserwowano jeszcze po upływie 20 min, szczególnie po sVR. Porównanie wyników skali Grandjeana przed szkoleniem i po nim w obsłudze wirtualnego stanowiska pracy wykazało istotność różnic dla 11 spośród 14 podskal. Przed filmem w wersji 3D i po nim różnica była istotna tylko dla podskali ‘wypoczęty - zmęczony' (Z = 2,501; p ≤ 0,012) w kierunku zmęczony. Wnioski: U osób z potwierdzonym brakiem skłonności do choroby lokomocyjnej trudno na podstawie subiektywnych odczuć dyskomfortu po obejrzeniu filmu w wersji 2D i 3D przewidzieć objawy choroby symulatorowej, mogące wystąpić po szkoleniu z użyciem wirtualnego stanowiska pracy. Med. Pr. 2014;65(3):361–371