Wstęp: Funkcjonujący w Polsce od 17 lat system profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami jest ostatnio, jak nigdy wcześniej, kontestowany. Dotyczy to zarówno rozwiązań zawartych w warstwie legislacyjnej systemu, jak i sfery wykonawczej, w której podstawową rolę odgrywają pracodawcy i służba medycyny pracy (SMP). Istnieją przesłanki pozwalające postawić hipotezę, że normy zawarte w ustawach i rozporządzeniach dotyczących profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami nie są respektowane przez znaczną część głównych graczy. Materiał i metody: Analizie poddano dane o zakresie przestrzegania norm przez podmioty odpowiedzialne za realizację zadań z zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. Dane pochodzą zarówno z dostępnych źródeł zewnętrznych, jak i materiałów uzyskanych w trakcie realizacji zadań zleconych przez Ministerstwo Zdrowia. Wyniki: Normy prawne konstytuujące polski system profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami nie są respektowane przez pracodawców ani przedstawicieli służby medycyny pracy. Co najmniej połowa pracodawców (45–47%) dopuszcza się wielu naruszeń przepisów dotyczących wstępnych i okresowych badań lekarskich pracowników. Tak znaczny stopień naruszeń norm nie byłby możliwy bez sprzyjających temu postaw części lekarzy SMP. Zarówno jednostki organizacyjne SMP, jak i pracodawcy z różnych powodów dopuszczają się wielu uchybień wobec norm określających sposób ich funkcjonowania. Wnioski: Dokonane analizy wskazują, że obowiązujący system opieki zdrowotnej nad pracownikami, jako w dużej mierze nieakceptowany, powinien być zastąpiony nowym, opartym na innych założeniach i zasadach lepiej dostosowanych do współczesnych wyzwań. U podstaw przepisów prawnych konstytuujących nowy system powinny lec normy nie tylko merytorycznie zasadne, ale także społecznie akceptowane. Med. Pr. 2015;66(6):815–825