PRACA ORYGINALNA
Promocja zdrowia w średnich i dużych
zakładach pracy w Polsce
wobec procesu starzenia się ludności.
Specyfika firm o różnej wielkości zatrudnienia
i kondycji ekonomicznej
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland
(Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy / National Centre for Workplace Health Promotion)
Data publikacji online: 05-11-2019
Autor do korespondencji
Eliza Goszczyńska
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera,
Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, ul. św. Teresy 8, 91-348 Łódź
Med Pr Work Health Saf. 2020;71(1):17-31
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Prognozy demograficzne wskazują na nieuchronną intensyfikację procesu starzenia się ludności. Rodzi to poważne wyzwania
dla pracodawców z powodu kurczenia się i starzenia zasobów pracy. Jednym z narzędzi przeciwdziałania i ograniczania
następstw tego procesu demograficznego jest promocja zdrowia w miejscu pracy, dostosowana do potrzeb i oczekiwań zdrowotnych
pracowników w różnym wieku. Aktualnie w Polsce brakuje badań, które pokazywałyby reakcje pracodawców na omawiany proces
demograficzny. Nie jest też badany stosunek przedsiębiorców do promocji zdrowia jako sposobu radzenia sobie z jego skutkami. Nie
wiadomo, czy w działaniach prozdrowotnych uwzględniają oni specyfikę potrzeb i oczekiwań zdrowotnych młodszej i starszej części
załogi. Brakuje również informacji, czy i jak podejście do tych zagadnień jest zróżnicowane w zależności od wielkości i sytuacji ekonomicznej
firm. Celem artykułu jest rozpoznanie tych niewiadomych w reprezentacji średnich i dużych zakładach pracy. Materiał i metody: Przeprowadzono ogólnopolskie reprezentatywne badanie 1000 firm zatrudniających ≥50 pracowników (październik−
–listopad 2017 r.), w formie standaryzowanych wywiadów osobistych (bezpośrednich) przy użyciu systemowego wspomagania komputerowego. Wyniki: Świadomość omawianego procesu demograficznego jest niska: tylko 8% zakładów deklaruje, że doświadcza
jego następstw. Większość przedsiębiorstw nie przygotowuje się do przyszłych potencjalnych wyzwań wynikających ze starzenia się
ludności: tylko co piąta firma omawia ten temat na spotkaniach kadry zarządzającej. Przedsiębiorstwa nie reagują też na pierwsze
symptomy zmian demograficznych: tylko co czwarta firma podejmuje działania stanowiące odpowiedź na dostrzegane następstwa
tego procesu. Natomiast aż co druga badana organizacja zazwyczaj kończy współpracę z osobami, które osiągają wiek emerytalny.
Chociaż połowa zakładów pracy uznaje skuteczność promocji zdrowia jako narzędzia radzenia sobie z omawianym procesem
demograficznym, to w praktyce nie korzysta się z tych możliwości: tylko nieliczne firmy są zainteresowane odmiennością potrzeb
i oczekiwań zdrowotnych pracowników w różnym wieku i dostosowywaniem do tego działań prozdrowotnych. Wielkość i kondycja
ekonomiczna zakładów nie wpływają na zróżnicowanie stosunku do wielu analizowanych w badaniu kwestii. Wnioski: Należy
uświadamiać pracodawcom nieuchronność procesu starzenia ludności i możliwe tego konsekwencje dla organizacji. Zachodzi potrzeba
kształtowania umiejętności kadry zarządzającej firm w zakresie skutecznych działań zapobiegawczych i naprawczych (w tym
przedsięwzięć prozdrowotnych) oraz wspierania tego rodzaju wdrożeń. Med. Pr. 2020;71(1):17–31