PRACA POGLĄDOWA
Polimorfizm genów kodujących białka naprawy DNA
a zawodowe i środowiskowe narażenie
na ołów, arsen i pestycydy
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Łódzki / University of Lodz, Łódź, Poland
(Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Genetyki Molekularnej / Faculty of Biology and Environmental Protection,
Department of Molecular Genetics)
Data publikacji online: 12-10-2017
Autor do korespondencji
Katarzyna Woźniak
Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Genetyki Molekularnej, ul. Pomorska 141/143, 90-236 Łódź
Med Pr Work Health Saf. 2018;69(2):225-35
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Polimorfizm genetyczny wiąże się z występowaniem w populacji co najmniej 2 różnych alleli w danym locus z częstością większą
niż 1%. Wyróżniamy m.in. polimorfizm pojedynczego nukleotydu (single nucleotide polymorphism – SNP) i polimorfizm zmiennej
liczby powtórzeń tandemowych. Występowanie określonych polimorfizmów w genach kodujących enzymy naprawy DNA
jest związane z szybkością i wydajnością naprawy DNA oraz może chronić lub narażać daną osobę na skutki działania określonego
ksenobiotyku. Związki chemiczne takie, jak ołów, arsen i pestycydy odznaczają się dużą toksycznością. Opisano wiele
różnych polimorfizmów genów kodujących enzymy naprawy DNA, które mają wpływ na skuteczność naprawy uszkodzeń DNA
indukowanych przez te ksenobiotyki. W przypadku ołowiu zbadano wpływ polimorfizmów genów: APE1 (apurinic/apyrimidinic
endonuclease 1 – endonukleaza miejsca apurynowego/apirymidynowego) (rs1130409), hOGG1 (human 8-oxoguanine glycosylase
– glikozylaza 8-oksyguaniny) (rs1052133), XRCC1 (X-ray repair cross-complementing protein group 1 – białko biorące
udział w naprawie DNA przez wycinanie zasad) (rs25487), XRCC1 (rs1799782) oraz XRCC3 (X-ray repair cross-complementing
protein group 3 – białko biorące udział w naprawie DNA przez rekombinację homologiczną) (rs861539). Dla arsenu przedstawiono
w niniejszej pracy wyniki badań dotyczących następujących polimorfizmów: ERCC2 (excision repair cross-complementing –
białko biorące udział w naprawie DNA przez wycinanie nukleotydów) (rs13181), XRCC3 (rs861539), APE1 (rs1130409) oraz hOGG1
(rs1052133). W odniesieniu do pestycydów w pracy przedstawiono zarówno osobny, jak i łączny wpływ polimorfizmów genów
takich, jak XRCC1 (rs1799782), hOGG1 (rs1052133), XRCC4 (X-ray repair cross-complementing protein group 4 – białko biorące
udział w naprawie DNA przez łączenie końców niehomologicznych) (rs28360135) i genu kodującego enzym detoksykacyjny paraoksonazę
PON1 (paraoxonase 1) (rs662). Med. Pr. 2018;69(2):225–235