PRACA ORYGINALNA
Determinanty osobowościowe a drogowe zachowania ryzykowne w pracy kierowców pojazdów uprzywilejowanych transportu medycznego w województwie wielkopolskim
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu / Poznan University of Medical Sciences, Poznań, Poland
(Wydział Nauk o Zdrowiu, Zakład Psychologii Klinicznej / Faculty of Health Sciences, Department of Clinical Psychology)
2
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Wydział Zamiejscowy w Poznaniu / University of Social Sciences and Humanities,
Faculty in Poznan, Poznań, Poland
(Instytut Prawa / Institute of Law)
3
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu / Poznan University of Medical Sciences, Poznań, Poland
(Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra i Zakład Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej / Faculty of Health Sciences,
Department of Health Care Management and Organization)
Autor do korespondencji
Marcin Cybulski
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu, Zakład Psychologii Klinicznej, ul. Bukowska 70, 60-812 Poznań
Med Pr Work Health Saf. 2014;65(4):485-96
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Istotnym predyktorem zachowań drogowych kierowców są determinanty temperamentalno-osobowościowe. Głównym
celem pracy było określenie zależności między determinantami temperamentalno-osobowościowymi (neurotyzm, ekstrawersja,
poziom lęku jako cechy) a drogowymi zachowaniami ryzykownymi przejawianymi przez kierowców transportu medycznego.
Materiał i metody: Badaniu poddano 106 mężczyzn z terenu województwa wielkopolskiego – kierowców pracujących w opiece
zdrowotnej, mających uprawnienia do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych. Do realizacji celów badawczych pracy zastosowano
ankietę własnego autorstwa dotyczącą drogowych zachowań ryzykownych wśród kierowców transportu medycznego.
W celu określenia predyspozycji temperamentalno-osobowościowych zastosowano metody kwestionariuszowe oparte na samoocenie:
Kwestionariusz Osobowości Eysencka (Eysenck Personality Questionnaire – Revised – EPQ-R) oraz polską wersję Inwentarza
Stanu i Cechy Lęku (State-Trait Anxiety Inventory – STAI). Wyniki: Wykazano, że kierowcy o cechach introwertywnych
częściej niż osoby ekstrawertywne deklarują prowadzenie pojazdów o obniżonej sprawności technicznej. Poziom lęku jako cechy
może wpływać na przejawianie zachowań rozpraszających, podejmowanie decyzji o jeździe niesprawnym pojazdem, a także na
prowadzenie pojazdu w złym stanie psychofizycznym oraz utrzymywanie zbyt małej odległości od pojazdu poprzedzającego. Im
wyższe natężenie cechy lęku, tym wyższe natężenie ww. danych zachowań. Wnioski: Na podstawie przeprowadzonych badań
można przyjąć, że istnieje zależność między determinantami temperamentalno-osobowościowymi a deklarowanymi przez kierowców
transportu medycznego zachowaniami ryzykownymi na drodze. W myśl uzyskanych wyników cechami różnicującymi
badane osoby są wymiary ekstrawersji i lęk jako cecha. Med. Pr. 2014;65(4):485–496