PRACA POGLĄDOWA
Bezpomiarowa ocena narażenia
na działanie substancji chemicznych
przez kontakt ze skórą w środowisku pracy
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland
(Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego / Department of Chemical Safety)
Data publikacji online: 14-06-2017
Autor do korespondencji
Agnieszka Jankowska
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera,
Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego, ul. św. Teresy 8, 91-348 Łódź
Med Pr Work Health Saf. 2017;68(4):557-69
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Ocena narażenia dermalnego na substancje chemiczne w środowisku pracy jest zagadnieniem problematycznym. Wynika to
w pierwszej kolejności z braku danych na temat wielkości narażenia zawodowego, pochodzących z pomiarów stężeń chemikaliów.
Ze względu na powszechność potencjalnego narażenia przez kontakt ze skórą w środowisku pracy i jego konsekwencje
zdrowotne konieczne jest szukanie skutecznych rozwiązań umożliwiających wiarygodną ocenę narażenia. Celem pracy jest
przybliżenie bezpomiarowej oceny narażenia dermalnego na substancje chemiczne za pomocą modeli predykcyjnych i bliższe
przedstawienie zasad działania wybranego modelu polskim użytkownikom. W pracy przedstawiono przykładowe modele wspomagające
pracodawcę w ocenie narażenia zawodowego związanego z kontaktem substancji chemicznych ze skórą pracownika,
opracowane w krajach Unii Europejskiej, jak również poza Unią. Na podstawie danych literaturowych w artykule krótko opisano
wybrane modele do szacowania narażenia dermalnego: EASE (Estimation and Assessment of Substance Exposure – oszacowanie
i ocena narażenia na substancję), COSHH Essentials (Control of Substances Hazardous to Health Regulations – utrzymywanie
pod kontrolą substancji niebezpiecznych dla zdrowia), DREAM (Dermal Exposure Assessment Method – metoda oceny narażenia
dermalnego), Stoffenmanager, ECETOC TRA (European Centre for Ecotoxicology and Toxicology of Chemicals Targeted
Risk Assessment – ukierunkowane szacowanie ryzyka Europejskiego Centrum ds. Ekotoksykologii i Toksykologii Chemikaliów),
MEASE (Metal’s EASE), PHED (Pesticide Handlers Exposure Database – baza danych na temat narażenia użytkowników
pestycydów), DERM (Dermal Exposure Ranking Method – metoda rankingu narażenia dermalnego) i RISKOFDERM (Risk Assessment
of Occupational Dermal Exposure to Chemicals – ocena ryzyka wynikającego z narażenia dermalnego na chemikalia).
Ponadto bardziej szczegółowo zaprezentowano charakterystykę modelu RISKOFDERM, wskazówki dotyczące korzystania z narzędzia
oraz informacje na temat danych wejściowych i wyjściowych tego modelu. Opisano problem oceny narażenia dermalnego
w ciągu całego dnia roboczego, a także przedstawiono przykładowe szacowanie narażenia za pomocą modelu RISKOFDERM
i dotychczasową ocenę skuteczności tego modelu. W przypadku braku danych z pomiarów stężeń chemikaliów stwarzających
zagrożenie dla pracownika w wyniku kontaktu ze skórą użycie modelu RISKOFDERM umożliwia ocenę potencjalnego dermalnego
narażenia zawodowego, co może podnieść jakość oceny ryzyka, a przez to skuteczność sterowania ryzykiem wynikającym
z narażenia przez skórę. Med. Pr. 2017;68(4):557–569