Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (AZPP) jest chorobą wywoływaną wdychaniem środowiskowych antygenów, najczęściej rozpoznawaną wśród rolników i hodowców ptaków. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu objawów klinicznych (kaszel i duszność) u osoby narażonej na kontakt z antygenem oraz na wykazaniu w tomografii komputerowej płuc o wysokiej rozdzielczości (TKWR) charakterystycznego obrazu – obustronnych mozaikowatych obszarów zacienień typu matowej szyby z predylekcją do pól środkowych i dolnych, i/lub słabo odgraniczonych guzków środkowej części zrazika, a także cech pułapki powietrznej, lepiej widocznych w fazie wydechowej badania. Taki obraz TKWR najczęściej stwierdzany jest w podostrej postaci AZPP. Pomocne w ustaleniu rozpoznania jest badanie płynu z płukania oskrzelowo-pęcherzykowego (broncho-alveolar lavage fluid – BALF), w którym stwierdza się zwiększenie całkowitej liczby komórek z przewagą limfocytów T (> 50%), szczególnie jeśli towarzyszy mu wzrost liczby neutrofilów (> 3%) i mastocytów (> 1%). Prawidłowy wynik BALF na ogół wyklucza AZPP, chyba że jest to schyłkowe stadium włóknienia. W ustaleniu rozpoznania jest pomocne wykazanie obecności swoistych przeciwciał precypitujących w surowicy chorego. W przypadkach niepewnych rozstrzygający jest wynik badania histopatologicznego materiału z biopsji płuca. Za rozpoznaniem AZPP przemawia obecność małych, słabo uformowanych ziarniniaków, bez cech martwicy, po wykluczeniu innych chorób ziarniniakowych. W leczeniu AZPP najważniejsze jest przerwanie narażenia na antygen. Stosowanie glikokortykosteroidów przynosi szybką poprawę, zwłaszcza w leczeniu ostrych objawów, ale długofalowa skuteczność tych leków jest niepewna. Rokowanie jest na ogół dobre, jeśli zostanie przerwane narażenie na antygen. W niektórych przypadkach dochodzi jednak do postępującego włóknienia płuc, co może prowadzić do ciężkiej niewydolności oddechowej. Med. Pr. 2016;67(4):517–527