PRACA PRZEGLĄDOWA
Promocja zdrowia w miejscu pracy
jako narzędzie ograniczania skutków
starzenia się populacji pracujących
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland
(Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy / National Centre for Workplace Health Promotion)
Data publikacji online: 08-08-2019
Autor do korespondencji
Eliza Goszczyńska
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera,
Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, ul. św. Teresy 8, 91-348 Łódź
Med Pr Work Health Saf. 2019;70(5):617-31
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Prognozowana na najbliższe lata intensyfikacja procesu starzenia się polskiego społeczeństwa spowoduje poważne konsekwencje
gospodarczo-społeczne. W skali makro będą obserwowane mniejsze wpływy do budżetu państwa (w związku ze zmniejszaniem
liczebności siły roboczej) i wyższe wydatki publiczne (na emerytury, opiekę medyczną, opiekę długoterminową). Następstwa
w skali mezo, tj. dotyczące zakładów pracy, polegają na kurczeniu i starzeniu się zasobów pracy, co spowoduje poważne trudności
w rekrutacji. Prawdopodobny jest też spadek produktywności starzejącej się załogi powiązany z absencją chorobową i prezentyzmem.
Państwo może sprostać tym wyzwaniom, wspierając jak najdłuższą, utrzymywaną na wysokim poziomie aktywność
społeczną i zawodową społeczeństwa. Narzędziem takiej polityki uczyniono m.in. promocję zdrowia w miejscu pracy (PZwMP).
W literaturze – choć w wielu pozycjach wskazuje się różnorodne zalety tej promocji – brakuje kompleksowego opracowania
podsumowującego jej osiągnięcia w kontekście starzenia się ludności. Dlatego celem artykułu jest przedstawienie dowodów naukowych
przemawiających za skutecznością promocji zdrowia w miejscu pracy w przeciwdziałaniu lub łagodzeniu skutków tego
procesu demograficznego (kurczenia się zasobów pracy oraz spadku produktywności starzejącego się personelu powiązanego
z zachowaniami absencyjnymi). Przeprowadzono narracyjny przegląd literatury (polsko- i angielskojęzycznej, zidentyfikowanej
w bazach EBSCO, PubMed, za pomocą wyszukiwarki Google oraz metodą „śnieżnej kuli”). Potencjał PZwMP w omawianym
zakresie polega na jej skuteczności we wzmacnianiu zdrowia i przeciwdziałaniu problemom zdrowotnym personelu. Dobra kondycja
zdrowotna, poprzez wzmacnianie zdolności do pracy oraz podtrzymywanie aktywności zawodowej, ogranicza kurczenie
się zasobów pracy. Zmniejsza skalę absencji i prezentyzmu. Szeroko rozumiane problemy zdrowotne mają z kolei działanie odwrotne.
Chociaż analizy skuteczności PZwMP we wzmacnianiu zdolności do pracy, wydłużaniu aktywności zawodowej, redukcji
absencji, prezentyzmu czy spowodowanych nimi strat produktywności należą do słabo rozwiniętych obszarów badawczych, to
zgromadzone systematyczne przeglądy literatury wskazują na jej potencjał w tym zakresie. Med. Pr. 2019;70(5):617–631