PRACA ORYGINALNA
Optymalizacja metody oznaczania siarczanu dietylu na stanowiskach pracy
Więcej
Ukryj
1
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy / Central Institute for Labour Protection – National Research Institute, Warsaw, Poland (Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych / Department of Chemical, Aerosol and Biological Hazards)
Data publikacji online: 04-04-2018
Autor do korespondencji
Joanna Kowalska
Centralny Instytut Ochrony Pracy –
Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych,
ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Med Pr Work Health Saf. 2018;69(3):291-300
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: Siarczan dietylu (diethyl sulfate – DES) jest substancją zaklasyfikowaną do grupy substancji rakotwórczych. W Polsce nie
ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. W związku ze stosowaniem
DES w krajowych przedsiębiorstwach zaistniała potrzeba opracowania czułej metody oznaczania siarczanu dietylu w środowisku
pracy. Materiał i metody: Badania wykonano techniką chromatografii gazowej (gas chromatography – GC) przy zastosowaniu
chromatografu gazowego Agilent Technologies 7890A sprzężonego ze spektrometrem mas 5975C (prod. Agilent Technologies, USA).
W badaniu wykorzystano kolumnę kapilarną Rtx-5MS (30 m × 0,25 mm × 0,25 μm) (prod. Restek, USA). Przebadano możliwość wykorzystania
rurek pochłaniających zawierających: węgiel aktywny (100 mg/50 mg), żel krzemionkowy (100 mg/50 mg) oraz Porapak Q
(150 mg/75 mg), do pochłaniania siarczanu dietylu. Wyniki: Opracowano metodę pobierania próbek powietrza zawierających siarczan
dietylu. Z sorbentów wybrano Porapak Q do pochłaniania par DES. Oznaczanie zaadsorbowanego DES polega na jego desorpcji
mieszaniną dichlorometanu i metanolu (95:5, v/v) i analizie chromatograficznej tak otrzymanego roztworu. Krzywa kalibracji w zakresie
stężeń 0,27–5,42 μg/ml jest liniowa (r = 0,999), co odpowiada zakresowi 0,0075–0,15 mg/m3 dla próbki powietrza o objętości 36 l. Wnioski: Opisana metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie DES w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności siarczanu
dimetylu, etanolu, dichlorometanu, trietyloaminy, 2-(dietyloamino)etanolu i N,N'-bis(2-aminoetylo)etylenodiaminy. Metoda
spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących oznaczania czynników chemicznych. Med. Pr. 2018;69(3):291–300