Kup czasopismo
PL EN
PRACA POGLĄDOWA
Metotreksat – genotoksyczny i teratogenny dla personelu medycznego onkologicznych oddziałów szpitalnych?
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera / Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland (Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego / Department of Chemical Safety)
 
 
Autor do korespondencji
Małgorzata Kupczewska-Dobecka   

Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Zakład Bezpieczeństwa Chemicznego, ul. św. Teresy 8, 91-348 Łódź
 
 
Med Pr Work Health Saf. 2015;66(2):265-75
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Jednym z najczęściej stosowanych leków cytostatycznych jest metotreksat (MTX) należący do antagonistów kwasu foliowego. Jest to substancja w Unii Europejskiej niezaklasyfikowana jako rakotwórcza, a Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer – IARC) oceniła, że nie ma dowodów na jej oddziaływanie rakotwórcze u ludzi i zwierząt. Mimo to MTX znalazł się na listach leków niebezpiecznych stosowanych w chemioterapii, głównie ze względu na właściwości genotoksyczne oraz działanie teratogenne, powodowanie toksyczności rozwojowej i szkodliwy wpływ na rozrodczość. Metotreksat wykryto w powietrzu oddziału szpitalnego podczas przygotowywania leku, na poziomie 0,3 μg/m3, a także na rękawicach ochronnych oraz czyszczonych powierzchniach pokoi przygotowawczych. Stężenie MTX na polietylenowym pokryciu wyciągu wentylacyjnego wynosiło 645 μg/m2. W większości prowadzonych projektów badawczych zidentyfikowano MTX w moczu pracowników opieki medycznej, farmaceutów i personelu pielęgniarskiego, a także pracowników służby zdrowia, którzy byli narażeni w wyniku wtórnego zanieczyszczenia powierzchni roboczych, odzieży czy pojemników. Najwyższe skumulowane stężenie MTX w 112 próbkach moczu wynosiło 1416 μg u pracowników podłączających i przygotowujących wlewy u pacjentów. Badania przeprowadzone w aptekach wykazały obecność MTX w 60% pobranych prób, a jego maksymalne stężenie wynosiło 15 ng/cm2 powierzchni tacy do odliczania tabletek. Dotychczas nie zostały ustalone obowiązujące prawnie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) metotreksatu w środowisku pracy. Dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego niektórzy producenci MTX ustalili w granicach 0,0003–0,0025 mg/m3. Naglącą potrzebą jest ustalenie wartości normatywnych. Należy podkreślić, że substancja wchłania się przez skórę, co może istotnie zwiększać narażenie, a pomiar jej stężenia w środowisku pracy może nie wystarczać do oszacowania rzeczywistego narażenia.Med. Pr. 2015;66(2):265–275
eISSN:2353-1339
ISSN:0465-5893
Journals System - logo
Scroll to top