Ze względu na kontrowersje związane z koniecznością noszenia masek ochronnych i negatywne odczucia użytkowników podjęto próbę analizy dostępnych badań naukowych na temat fizjologicznych konsekwencji noszenia różnego rodzaju masek. W przeglądzie literatury uwzględniono publikacje dostępne w bazie bibliograficznej PubMed, opisujące dolegliwości i skargi użytkowników masek (m.in. poczucie dyskomfortu, zmęczenie, bóle głowy), zróżnicowane reakcje fizjologiczne zależne od rodzaju maski (maski chirurgiczne, z wentylem wydechowym, z nawiewem powietrza itp.), a także oddziaływanie składu powietrza, temperatury oraz wilgotności w przestrzeni pod maską. Omówiono wpływ korzystania z maski na zdolność do wysiłku fizycznego (wysiłek maksymalny, umiarkowany) i umysłowego. Przedyskutowano konsekwencje noszenia masek przez osoby w odmiennym stanie fizjologicznym (ciężarne). Wysunięto także propozycje organizacji pracy w celu zminimalizowania negatywnych skutków dla osób noszących maski. Analiza przedstawionych badań wskazuje, że maski – niezależnie od typu – mogą w różnym stopniu nasilać reakcje organizmu, zwiększając koszt fizjologiczny jego funkcjonowania i pogarszając zdolność do wykonywania wysiłku zarówno fizycznego, jak i umysłowego. Ponadto mogą one przyczyniać się m.in. do częstszego występowania bólów głowy, objawów zmęczenia czy subiektywnego poczucia dyskomfortu. Mimo tych niekorzystnych skutków używanie masek jest istotne przy ochronie przed czynnikami szkodliwymi w środowisku pracy i komunalnym, a w okresie panującej obecnie pandemii wirusa SARS-CoV-2 staje się koniecznością. Dyskomfort związany z noszeniem maski można zmniejszyć poprzez stosowanie odpowiednich przerw. Należy podkreślić, że rytm pracy i przerw w noszeniu maski powinien uwzględniać indywidualne ograniczenia pracownika. Med. Pr. 2021;72(5):569–589