PRACA ORYGINALNA
Badania nad skuteczną metodą oznaczania
3,3’-dimetylobenzydyny w powietrzu na stanowiskach pracy
Więcej
Ukryj
1
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy / Central Institute for Labour Protection –
National Research Institute, Warszawa, Poland
(Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych / Department of Chemical, Aerosol and Biological Hazards)
Autor do korespondencji
Joanna Kowalska
Centralny Instytut Ochrony Pracy –
Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych,
ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
Med Pr Work Health Saf. 2016;67(1):43-50
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp: 3,3’-Dimetylobenzydyna (DMB) jest substancją zaklasyfikowaną do grupy substancji rakotwórczych. W Polsce nie ustalono
wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla tej substancji w powietrzu na stanowiskach pracy. W związku ze stosowaniem
DMB w krajowych przedsiębiorstwach zaistniała potrzeba opracowania czułej metody oznaczania 3,3’-dimetylobenzydyny
w środowisku pracy. Materiał i metody: Metoda oznaczania polega na przepuszczaniu powietrza zawierającego DMB przez filtr
z włókna szklanego z naniesionym kwasem siarkowym, wymyciu osadzonej na filtrze substancji wodą i roztworem wodorotlenku
sodu, ekstrakcji ciecz–ciecz z toluenem, wymianie rozpuszczalnika na acetonitryl i analizie tak otrzymanego roztworu. Badania
wykonano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej (high-performance liquid chromatography – HPLC) przy zastosowaniu
chromatografu cieczowego Agilent Technologies seria 1200 z detektorem diodowym (diode-array detector – DAD) i detektorem
fluorescencyjnym (fluorescence detector – FLD). W badaniu wykorzystano kolumnę Ultra C18 o wymiarach: 250×4,6 mm
i średnicy ziaren (dp) = 5 μm (Restek). Wyniki: Metoda jest liniowa (r = 0,999) w zakresie stężeń wynoszących 1,08–21,6 μg/ml,
co odpowiada stężeniom 2–40 μg/m3 dla próbki powietrza o objętości 540 l. Granica wykrywalności oznaczania ilościowego (limit
of detection – LOD) wynosi 5,4 ng/ml, a granica oznaczalności (limit of quantification – LOQ) – 16,19 ng/ml. Wnioski: Opisana
metoda analityczna umożliwia selektywne oznaczenie 3,3’-dimetylobenzydyny w powietrzu na stanowiskach pracy w obecności
1,4-fenylenodiaminy, benzydyny, aniliny, 3,3’-dimetoksybenzydyny, 2-nitrotoluenu, 3,3’-dichlorobenzydyny i azobenzenu.
Metoda charakteryzuje się dobrą precyzją i dokładnością oraz spełnia wymagania normy PN-EN 482 dla procedur dotyczących
oznaczania czynników chemicznych. Med. Pr. 2016;67(1):43–50