Wstęp: Celem badania była ocena możliwości transportu cząstek biologicznych przez naturalne, syntetyczne i sztuczne włókna. Materiał i metody: Równoczesne pobieranie próbek pyłu osiadłego i aerozolu włóknistego przeprowadzono w 3 zakładach przetwarzających naturalne (bawełna, jedwab, len, konopie), syntetyczne (poliakrylonitrylowe, poliamidowe, polipropylenowe, poliestrowe) i sztuczne (wiskozowe) materiały włókniste; w 2 stajniach, gdzie hodowano konie i owce; w 4 domach, w których mieszkały psy i koty, oraz w 1 pawilonie zoologicznym dla lwów. Wszystkie próbki włókien analizowano laboratoryjnie, żeby określić stopień ich mikrobiologicznego zanieczyszczenia. Wyizolowane szczepy były identyfikowane jakościowo. W celu rozpoznania naturalnego upakowania i struktury badanych włókien, które mogą wspomagać transport cząstek biologicznych, przeprowadzono ich analizę skaningowymi mikroskopami elektronowymi. Wyniki: Zarówno osiadłe, jak i zawieszone w powietrzu włókna transportowały takie same szczepy drobnoustrojów. Wszystkie włókna syntetyczne, sztuczne oraz włókna jedwabiu, które występują w środowisku jako osobne nici o gładkiej powierzchni, były wolne od zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Naturalne włókna o luźnym upakowaniu i szorstkiej strukturze (np. runo owcy, sierść konia), o snopkowym upakowaniu i septowanej powierzchni (np. len, konopie) lub skręconych wstęgach i pofałdowanej strukturze (bawełna) transportowały do 9×10⁵ jtk/g bakterii tlenowych, 3,4×10⁴ jtk/g bakterii beztlenowych i 6,3×10⁴ jtk/g grzybów, w tym patogenów klasyfikowanych przez Dyrektywę 2000/54/WE w 2. grupie zagrożenia. Wnioski: Ponieważ roślinne i zwierzęce włókna są zanieczyszczone znaczącą liczbą drobnoustrojów, w tym patogenów, powinny być mechanicznie eliminowane ze środowiska. Jeśli proces technologiczny na to pozwala, w zakładach pracy powinny być zastępowane włóknami syntetycznymi lub sztucznymi. W celu uniknięcia niepożądanej ekspozycji na szkodliwe czynniki mikrobiologiczne na włóknach zarówno w środowisku pracy, jak i poza nim powinny być wprowadzane środki techniczne, które wydajnie ograniczają obecność tych czynników. Med. Pr. 2015;66(4):511–523