TY - JOUR JO - Medycyna Pracy. Workers' Health and Safety J2 - Med Pr Work Health Saf. SN - 0465-5893 VL - 65 IS - 5 PY - 2014 ID - Politański2014 TI - Ekspozycja kuracjuszy na pola elektromagnetyczne i radon w uzdrowiskach radonoleczniczych AB - Wstęp: Wielu pacjentów zakładów fizjoterapii, które leczniczo stosują radon, jest kierowanych także na inne zabiegi, w tym takie, w których wykorzystuje się pole elektromagnetyczne (PEM). Są one zlecane, mimo że nadal nie wiadomo, czy w świetle teorii wolnorodnikowego działania PEM zastosowanie go w krótkim odstępie czasu po zabiegu radonowym nie zmienia skutków biologicznych oddziaływania radonu lub PEM. Celem badań było określenie, jak liczna jest w Polsce grupa pacjentów narażonych jednocześnie na radon i PEM oraz jak wysokie jest narażenie tych pacjentów na wymienione czynniki. Badania mają posłużyć w przyszłości do oceny skojarzonego działania radonu i PEM w ośrodkach radonoleczniczych. Materiał i metody: W głównych ośrodkach radonoleczniczych w Polsce przeprowadzono wywiad i analizę struktury zabiegów na podstawie danych statystycznych uzyskanych w uzdrowiskach, a także analizę ekspozycji na radon i PEM poprzez pomiary stężenia radonu oraz wielkości charakteryzujących ekspozycję na PEM. Wyniki: Ponad 8 tys. osób rocznie podlega łącznej ekspozycji na radon i PEM. Stwierdzono istotne statystycznie różnice między zmierzonymi stężeniami radonu (od ok. 61 kBq/m 3 dla inhalacji z użyciem inhalatora do zaledwie 290 Bq/m 3 dla tężni, p = 0,049) oraz natężenia PEM odpowiadające strefie zagrożenia i strefie niebezpiecznej dla ekspozycji zawodowej. Wnioski: W wyniku oceny ekspozycji kuracjuszy stwierdzono istotne różnice między zmierzonymi stężeniami radonu podczas różnych zabiegów radonoleczniczych. W związku z tym należy wypracować precyzyjne, uniwersalne procedury dotyczące stosowania radonu lub radonu w połączeniu z PEM w uzdrowiskach radonoleczniczych. Skutki ekspozycji kuracjuszy na radon oraz radon w połączeniu z PEM wymagają dalszych badań. Med. Pr. 2014;65(5):645–649 AU - Politański, Piotr AU - Olszewski, Jerzy AU - Mamrot, Paweł AU - Mariańska, Magda AU - Zmyślony, Marek SP - 645 EP - 649 DA - 2014 DO - 10.13075/mp.5893.00125 UR - https://doi.org/10.13075/mp.5893.00125 ER -