%0 Journal Article %9 journal article %J Medycyna Pracy. Workers' Health and Safety %@ 0465-5893 %V 67 %N 3 %D 2016 %F Lyapina2016 %T Współistniejące uczulenie na aldehyd glutarowy i monomery metakrylanowe u stomatologów i ich pacjentów %X Wstęp W stomatologii stosuje się wiele monomerów metakrylanowych, a także aldehyd glutarowy (G), który wchodzi w skład powszechnie dostępnych wyrobów jako środek przeciwbakteryjny. Celem badania była ocena częstości i ryzyka współistniejącego uczulenia u studentów stomatologii, uczniów technikum dentystycznego, lekarzy stomatologów i pacjentów gabinetów dentystycznych na aldehyd glutarowy i niektóre monomery metakrylanowe (metakrylan metylu (methyl methacrylate – MMA), dimetakrylan glikolu trietylenowego (triethyleneglycol dimethacrylate – TEGDMA), dimetakrylan glikolu etylenowego (ethyleneglycol dimethacrylate – EGDMA), 2,2-bis[4-(2-hydroksy-3-metakryloksypropoksy)fenylo]propan (2,2-bis-[4-(2-hydroxy-3- methacrylo-xypropoxy)phenyl]-propane – Bis-GMA), metakrylan 2-hydroksy-etylu (2-hydroxy-ethyl methacrylate – 2-HEMA) i metakrylan tetrahydrofurfurylu (tetrahydrofurfuryl methacrylate – THFMA)). Materiał i metody Badaniem objęto 262 osoby – studentów stomatologii, uczniów technikum dentystycznego i lekarzy stomatologów oraz pacjentów gabinetów dentystycznych jako grupę porównawczą. U wszystkich badanych wykonano testy płatkowe z monomerami metakrylanowymi i aldehydem glutarowym. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej (p < 0,05). Wyniki Najwięcej studentów stomatologii było uczulonych jednocześnie na TEGDMA i G (15,5%), natomiast najwięcej pacjentów – na EGDMA i G (16,4%). Współistniejące uczulenie u lekarzy stomatologów występowało znacznie rzadziej niż w powyższych grupach – badani najczęściej byli uczuleni jednocześnie na TEGDMA i G (7,7%). W grupie najniższego ryzyka uczulenia współistniejącego znaleźli się uczniowie technikum dentystycznego, u których narażenie na aldehyd glutarowy jest mniej prawdopodobne. Wnioski Studentów stomatologii i pacjentów gabinetów dentystycznych można uznać za grupy ryzyka uczulenia współistniejącego na aldehyd glutarowy i monomery metakrylanowe, lekarzy stomatologów za grupę podwyższonego ryzyka uczulenia współistniejącego na TEGDMA i aldehydy powszechnie stosowane w stomatologii, natomiast uczniów technikum dentystycznego za grupę niskiego ryzyka uczulenia współistniejącego na aldehyd glutarowy i monomery metakrylanowe. Med. Pr. 2016;67(3):311–320 %A Lyapina, Maya Grigorievna %A Dencheva, Maria %A Krasteva-Panova, Assya %A Tzekova-Yaneva, Mariana %A Deliverska, Mariela %A Kisselova-Yaneva, Angelina %P 311-320 %R 10.13075/mp.5893.00106 %U https://doi.org/10.13075/mp.5893.00106