%0 Journal Article %9 journal article %J Medycyna Pracy. Workers' Health and Safety %@ 0465-5893 %V 64 %N 6 %D 2013 %F Bekas2013 %T Ocena dawki promieniowania X u osób poddawanych rentgenowskim badaniom stomatologicznym oraz stanu technicznego stosowanego sprzętu %X Wprowadzenie: Wykonywanie rentgenowskich badań stomatologicznych wiąże się z narażeniem pacjenta na działaniepromieniowania jonizującego. Wielkość tego narażenia zależna jest od wykonywanej procedury medycznej, stanu technicznego aparatu rentgenowskiego oraz dobranych warunków ekspozycji. Celem niniejszych badań było określenie wielkości dawek, na jakie narażeni są pacjenci podczas rentgenowskich badan stomatologicznych, oraz ocena stanu technicznego używanej do tego celu aparatury medycznej. Materiał i metody: Badaniami objęto łącznie 79 stomatologicznych aparatów rentgenowskich, zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego. Metodyka badań dotycząca oceny stanu technicznego tych urządzeń oraz pomiaru dawek otrzymywanych przez pacjentów oparta została na opracowanych w Zakładzie Higieny Radiacyjnej i Radiobiologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie procedurach badawczych, akredytowanych w jednostce certyfikującej na zgodność z normą PN-EN 17025. Wyniki: W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że 69,6% aparatów w pełni spełnia kryteria określone w ustawodawstwie polskim dotyczącym bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w medycynie, a 30,4% nie spełnia części z nich. Zaobserwowano kilkudziesięciokrotne różnice w wielkości dawek, jakie otrzymują pacjenci w trakcie stomatologicznych badań rentgenowskich. Przykładowo w trakcie radiografii zęba kła u dziecka wartości rejestrowanej wejściowej dawki powierzchniowej (entrance surface dose - ESD) mieszczą się w przedziale 72,8-2430 μGy przy wartości średniej 689,1 μGy. Stwierdzono także przypadki przekroczenia wartości dawki referencyjnej określonej w polskim ustawodawstwie, która wynosi 5 mGy. Wnioski: Niezbędne jest stałe monitorowanie stanu technicznego aparatów rentgenowskich, który ma wpływ na wielkość narażenia populacji na promieniowanie jonizujące. Konieczne jest też podnoszenie świadomości lekarzy stomatologów w zakresie skutków oddziaływania promieniowania rentgenowskiego na organizm człowieka. Med. Pr. 2013;64(6):755–759 %A Bekas, Marcin %A Pachocki, Krzysztof A. %P 755-759 %R 10.13075/mp.5893.2013.0074 %U https://doi.org/10.13075/mp.5893.2013.0074